Graft-versus-hostziekte - Symptomen, oorzaken en behandeling

Graft-versus-hostziekte (GvHD) is een vorm van de immuunrespons van het lichaam wanneer getransplanteerde cellen van een donor de cellen van het lichaam van de ontvanger aanvallen. Deze aandoening is een vaak voorkomende bijwerking die patiënten ervaren na het ondergaan van een transplantatie.

GvHD die in elke persoon voorkomt, kan anders zijn. Bij GvHD, dat als mild is geclassificeerd, kan de aandoening vanzelf herstellen. In sommige gevallen kan GvHD echter ernstige en gevaarlijke symptomen veroorzaken die een serieuze behandeling vereisen.

Oorzaken van graft-versus-hostziekte

Graft-versus-hostziekte is een vorm van de immuunrespons van het lichaam die ontstaat als gevolg van de aanval van transplantaatcellen van de donor op de lichaamscellen van de patiënt. Deze aandoening is een bijwerking die kan worden veroorzaakt door:

  • Beenmergtransplantatiechirurgie, die gewoonlijk wordt uitgevoerd bij patiënten met bloedkanker en lymfoom
  • Interne orgaantransplantatiechirurgie die cellen van het immuunsysteem bevat, zoals witte bloedcellen, bijvoorbeeld bij lever- en niertransplantatieprocedures.

De transplantatieprocedure wordt uitgevoerd door eerst het weefsel van de donor te onderzoeken. Het doel is om te zien hoeveel HLA overeenkomt (humaan leukocytenantigeen) met de gastheercellen van de patiënt. HLA zelf is een molecuul dat een belangrijke rol speelt in de immuunrespons op lichaamsvreemde stoffen.

Als de HLA-match tussen de patiënt en de donor groot is, is de kans op het ontwikkelen van GvHD kleiner. Aan de andere kant, als de match klein is, loopt GvHD risico nadat de transplantatieprocedure is uitgevoerd.

De kans op HLA-matches is groter als de donor een familielid van de patiënt is. De kans op GvHD in deze omstandigheden is slechts ongeveer 30-40%. Als donor en patiënt echter geen familieleden zijn, is het risico op het ontwikkelen van GvHD groter, namelijk 60-80%.

Hier zijn andere dingen die het risico op het ontwikkelen van GvHD kunnen vergroten:

  • Oudere patiënt
  • Het getransplanteerde orgaan bevat veel witte bloedcellen (T-lymfocyten)
  • Mannelijke patiënten met vrouwelijke donoren die zwanger zijn geweest
  • Donateurs brengen cytomegalovirus in haar lichaam

Symptomen van graft-versus-hostziekte

Symptomen van GvHD zijn onderverdeeld in twee typen op basis van het tijdstip van de symptomen, namelijk acute en chronische GvHD. Hier is de uitleg:

Graft-versus-hostziekte (GvHD) acuut

Over het algemeen zullen in gevallen van acute GvHD symptomen optreden binnen 100 dagen na transplantatie. Enkele van de symptomen die optreden bij patiënten met acute GvHD kunnen zijn:

  • Dermatitis of ontsteking van de huid, die wordt gekenmerkt door jeuk en roodheid van de huid, en een pijnlijke uitslag op de handpalmen, oren, gezicht of schouders.
  • Hepatitis, die kan worden gekenmerkt door gelige ogen en huid, donkere urine en bleke ontlasting
  • Enteritis, die wordt gekenmerkt door diarree, misselijkheid, braken, buikpijn, krampen en bloederige ontlasting
  • Anorexia (verminderde eetlust) en gewichtsverlies
  • Koorts

In sommige gevallen kunnen mensen met acute GvHD chronische GvHD ontwikkelen, dat is wanneer de symptomen van acute GvHD langer dan 100 dagen aanhouden.

Graft-versus-hostziekte (GvHD) chronisch

Symptomen bij chronische GvHD verschijnen meer dan 100 dagen na transplantatie. Op basis van het aangetaste orgaan zijn enkele van deze symptomen:

1. Symptomen in het oog, waaronder:

  • Visuele stoornis
  • Irritatie
  • Brandend gevoel
  • Droge ogen

2. Symptomen in de mond en spijsvertering, waaronder:

  • Moeite met slikken
  • Mond voelt erg droog aan
  • Te gevoelig voor warm, koud, pittig en zuur eten
  • Tandbederf
  • Bloedend tandvlees
  • Witte vlekken in de mond
  • Pijn in de mond en maagstreek
  • Verlies van eetlust
  • Geelzucht (geelzucht)
  • Gewichtsverlies

3. Symptomen in de longen en ademhaling, die worden gekenmerkt door symptomen van obstructieve longziekte, namelijk:

  • piepende ademhaling
  • Moeilijk om te ademen
  • Langdurig hoesten

4. Symptomen in de gewrichten en spieren, in de vorm van:

  • Spierkramp
  • spierpijn
  • Artritis in de gewrichten

5. Symptomen in de huid en het haar, waaronder:

  • Huiduitslag en jeuk
  • Verdikte huid
  • Nagels die verdikt zijn en gemakkelijk breken
  • Gebroken zweetklieren
  • Veranderde huidskleur
  • Haaruitval

6. Symptomen van de geslachtsdelen

  • Vaginale jeuk, droogheid en pijn
  • Jeukende en geïrriteerde penis

Wanneer naar de dokter?

Alle patiënten die een transplantatie hebben ondergaan, moeten gedurende ten minste 1 jaar na de operatie controleren op symptomen van GvHD. Daarom moeten patiënten regelmatig worden gecontroleerd en hun arts vertellen als ze de bovenstaande symptomen ervaren. Als de ervaren symptomen echter erg hinderlijk zijn, kunt u onmiddellijk naar de SEH gaan.

Diagnose van graft-versus-hostziekte

Om GvHD te diagnosticeren, zal de arts vragen stellen over:

  • Tijd voor transplantatie
  • Tijdstip van eerste optreden van symptomen
  • Welke symptomen voel je?

Daarna zal de arts de symptomen observeren die in het lichaam van de patiënt verschijnen. Als er symptomen op de huid optreden, zal de arts een monster van huidweefsel nemen dat door een patholoog in het laboratorium wordt onderzocht.

Er kunnen ook verschillende tests worden uitgevoerd om de toestand van de interne organen die door de GvHD-reactie kunnen worden beïnvloed, te beoordelen. Deze inspecties omvatten:

  • Bloedonderzoek, om het aantal bloedcellen, inclusief immuuncellen, en bloedelektrolytniveaus te zien
  • Lever echografie en leverfunctietesten
  • Nierechografie en nierfunctietesten
  • Longfunctietest
  • Schirmer's test, om te zien hoe de traanklieren werken
  • Toets barium slikken, om de toestand van het spijsverteringskanaal te zien

Behandeling van graft-versus-hostziekte

GvHD herstelt over het algemeen vanzelf binnen een jaar of zo nadat de transplantatie is uitgevoerd. Patiënten moeten echter nog steeds medicijnen gebruiken om hun symptomen onder controle te houden.

Behandeling die door de arts wordt gegeven, is de toediening van corticosteroïden, zoals prednisolon en methylpredinisolon. Als corticosteroïden de symptomen niet kunnen verlichten, zullen artsen ze combineren met immunosuppressiva, zoals:

  • Cyclosporine
  • Infliximab
  • Tacrolimus
  • Mycofenolaatmofetil
  • Etanercept
  • thalidomide

De bovengenoemde geneesmiddelen kunnen het vermogen van het immuunsysteem om infecties te bestrijden verminderen. Daarnaast zal de arts ook antibiotica voorschrijven om het risico op infectie te minimaliseren.

Naast de bovenstaande behandeling moeten patiënten ook aan zelfzorg doen, waaronder:

  • Oogdruppels gebruiken om droge ogen te behandelen
  • Mondwater gebruiken om een ​​droge mond en een zere mond te verlichten
  • Gebruik van corticosteroïdencrème om jeuk en roodheid van de huid te behandelen
  • Gebruik regelmatig vochtinbrengende lotion of crème om de huid gehydrateerd te houden
  • Vermijd overmatige blootstelling aan de zon en gebruik zonnebrandcrème om verergering van GvHD-symptomen op de huid te voorkomen
  • Zorg voor een gezond voedingspatroon en vermijd het eten van voedsel dat het spijsverteringskanaal kan irriteren, zoals zuur en gekruid voedsel
  • Vermijd activiteiten die het risico op infectie verhogen, zoals contact met dierlijk afval, het verzorgen van vee of tuinieren
  • Oefen regelmatig

In ernstige omstandigheden moeten GvHD-patiënten mogelijk in het ziekenhuis worden opgenomen voor intensievere behandeling en monitoring. De patiënt kan ook een voedingssonde nodig hebben om voldoende voeding te krijgen.

Complicaties van graft-versus-hostziekte

Complicaties die kunnen optreden als gevolg van GvHD kunnen bij elke patiënt anders voorkomen. De volgende zijn complicaties die het risico lopen door GvHD te ontstaan:

  • Pericarditis (ontsteking van het slijmvlies van het hart)
  • Pleuritis (ontsteking van het slijmvlies van de longen)
  • Longontsteking (ontsteking van de longen)
  • Trombocytopenie
  • Bloedarmoede
  • hartfalen
  • Hemolytisch uremisch syndroom

Bovendien lopen patiënten die GvHD hebben en medicijnen gebruiken om hun symptomen onder controle te houden, meer risico op het ontwikkelen van een infectie, zelfs als ze antibiotica gebruiken.

Preventie van graft-versus-hostziekte

Er is geen methode die GvHD definitief kan voorkomen. Er zijn echter maatregelen die artsen kunnen nemen om het risico op GvHD te verminderen bij patiënten die een transplantatie ondergaan, waaronder:

  • Voer de techniek uit om T-lymfocytcellen uit donororganen te verwijderen
  • Ervoor zorgen dat donoren uit families komen
  • Het navelstrengbloed van de patiënt als donor gebruiken als de patiënt het heeft
  • Het geven van immuunsysteemonderdrukkende geneesmiddelen na transplantatie, zoals ciclosporine, methotrexaat, tacrolimus en mycofenolaatmofetil

$config[zx-auto] not found$config[zx-overlay] not found